ტურიზმიდან მიღებულ შემოსავლებს მნიშნელოვანი წილი უკავია საქართველოს ეკონომიკაში. ბოლო რამდენიმე წელია, აქტიურად მიმდინარეობს ტურისტული ობიექტების რეკლამირება როგორც საქართველოში, ასევე საზღვარგარეთ. თუმცა ხშირია შემთხვევები, როდესაც ვიზიტორებს ტურისტული ობიექტები მოუწესრიგებელი და დაბინძურებული ხვდებათ. ეს მაშინ, როდესაც ტურზმის განვითარება ქვეყნის ერთ-ერთ პრიორიტეტად არის დასახული.

ტურისტული პოტენციალის განვითარებას მნიშვნელოვანი როლი უკავია „სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონის განვითარების 2014 – 2021 წლების სტრატეგიაშიც, რომელიც საქართველოს მთავრობამ 2013 წლის 18 სექტემბერს დაამტკიცა. დოკუმენტში ჩამოთვლილია ის სტრატეგიული მიზნები და ამოცანები, რომელიც ხელისუფლების მიერ პრიორიტეტულად განიხილება, მათ შორის:

• ტურიზმის ინდუსტრიის მრავალმხრივი განვითარება;

• ანაკლიისა და განმუხურის სანაპირო-რეკრეაციული ზოლის ინფრასტრუქტურის სათანადო მოვლა და განვითარება;

• მარტვილის მღვიმეებსა და მდ. ენგურზე სპორტული ნაოსნობისა და რაფტინგის განვითარებისთვის სათანადო პირობების შექმნა და ა.შ.

„საერთაშორისო გაჭვირვალობა - საქართველოს“  წარმომადგენლებმა ადგილზე დაათვალიერეს არსებული სიტუაცია შემდეგ ტურისტულ ობიექტზე: სენაკში - ნოქალაქევის არქიტექტურულ-არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი, მარტვილში - გოჭკადილის კანიონი,  ხონში - ოკაცეს კანიონი და დადიანების სასახლე სოფ. გორდში (მიუხედავად იმისა, რომ ოკაცეს კანიონი და სოფელი გორდი ტერიტორიულად სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეს არ ეკუთვნის, ტურისტები ამ ოთხ ობიექტებს, ხშირ შემთხვევაში ერთი ტურის ფარგლებში სტუმრობენ). ჩვენ ასევე დავათვალიერეთ ზუგდიდში, სოფელ ანაკლიის ზღვისპირა კლიმატური კურორტი, რომელიც ბოლო წლებში დასვენებისა და გართობის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ადგილს წარმოადგენს.

წარმოგიდგენთ შესაბამის ინფორმაციასა და ფოტომასალას:

ოკაცეს კანიონი — ბუნების ძეგლი ხონის მუნიციპალიტეტის სოფელ ზედა გორდში.

(ფოტოები გადაღებულია 30.08.2015)

ოკაცეს კანიონში ასრებული ინფრასტრუქტურა კარგ მდგომარეობაშია, მის მოწყობაზე 2013-2014 წლებში 4 მილიონ 850 ათასი ლარი იქნა დახარჯული: აშენდა ვიზიტორთა ცენტრი და 5 კილომეტრამდე სიგრძის ბილიკი, რომლის ნაწილიც 20-100 მეტრის სიღრმის ხეობაზე გადის. დაცული ტერიტორიების სააგენტოს ინფორმაციის თანახმად, ოკაცეს კანიონი 2015 წლის იანვრიდან აგვისტოს ჩათვლით, 32 333 ტურისტმა დაათვალიერა. ვიზიტორთა ცენტრის წარმომადგენელმა ჩვენთან საუბრისას განაცხადა, რომ ტერიტორიის დასუფთავებაზე პასუხისმეგებლი ოკაცეს კანიონის ვიზიტორთა ცენტრია, ტერიტორიას ასუფთავებენ ყოველ მეორე დღეს, დანაგვიანებისათვის კი დღემდე არავინ არ დაჯარიმებულა. ვიზიტორთა ცენტრის ინფორმაციით, ჯარიმების ამოქმედებას 2016 წლის იანვრიდან გეგმავენ. კანიონის ადგილზე დათვალიერებისას ვიზიტორთა ცენტრის მიმდებარე ტერიტორია დასუფთავებული დაგხვდა, თუმცა ბილიკის მთელ პერიმეტრზე მრავლად იყო მიმოფანტული პოლიეთილენის ბოთლები, პარკები, ჭიქები და კონსერვის ქილები.

გორდის სასახლე - სამეგრელოს ყოფილი მთავრების დადიანების საზაფხულო რეზიდენციაა. სასახლე 1840-იან წლებში აშენდა, მის გარშემო არსებულ 80 ჰექტარ ტერიტორიაზე კი ბაღი მოეწყო. საბჭოთა რუსეთის მიერ საქართველოს ოკუპაციის შემდეგ სასახლე დაანგრიეს, მიმდებარე ტერიტორია კი ამ დრომდე მოუვლელია. სასახლის ეზოში მრავლად არიან შინაური ცხოველები, დაბინძურებულია ბაღის თითქმის მთელი ტერიტორია, სადაც ვიზიტორები ხშირად ანთებენ კოცონს და ადგილზე ტოვებენ სხვადასხვა სახის ნარჩენებს, ბაღის ტერიტორიაზევე გადაადგილდებიან ავტომობილებითაც.

საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულ სააგენტოს ინფორმაციით სასახლესა და ბაღს კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი აქვს მინიჭებული, თუმცა რაიმე სახის სარეაბილიტაციო სამშაოები არც სასახლესა და არც ბაღში არ ჩატარებულა. 2006 წელს ობიექტის  მხოლოდ ინვენტარიზაცია ჩატარდა. სასახლის შემორჩენილი კედლები დაზიანებულია და საჭიროებს დაუყოვნებლივ გამაგრება/კონსერვაციას, ასევე მნიშვნელოვანია ბაღის ტერიტორიის შემოღობვა და ტერიტორიის დასუფთავება.

2012 წლის 5 სექტემბერს, საქართველოს მთავრობის მიერ დამტკიცებულ იმერეთის რეგიონის განვითარების 2012-2017 წლების სტრატეგიაში აღნიშნულია, რომ 2012-2014 წლებში განსაზღვრული იყო სოფელ გორდის დადიანების სასახლის რეაბილიტაცია, თუმცა რაიმე სახის სამუშაოები დღემდე არ ჩატარებულა. იმერეთის სამხარეო ადმინისტრაციის (გუბერნიის) ვებ-გვერდზე  გამოქვეყნებულ რეგიონის განვითარების 2014–2021 წლების სტრატეგიაში კი სოფელ გორდის დადიანების სასახლის რეაბილიტაციაზე აღნიშნული არ არის.

(ფოტოები გადაღებულია 30.08.2015)

გოჭკადილის კანიონი — ბუნების ძეგლი მარტვილის მუნიციპალიტეტის სოფელ გაჭედილში. გოჭკადილის კანიონში ვიზიტორთა ცენტრი არ არის მოწყობილი, გარშემო არსებული ინფრასტრუქტურა კი ადგილობრივი მოსახლეობის მიერ თვითნებურად არის აშენებული და მათი უმეტესი ნაწილი მოუწესრიგებელი კვების ობიექტებია. კანიონის მიმდებარედ სულ 5 სანაგვე ურნა დგას. როგორც ადგილობრივებმა ჩვენთან საუბარში აღნიშნეს, ტერიტორიას პერიოდულად ასუფთავებენ, თუმცა მიუხედავად ამისა, კანიონის მთელი ტერიტორია დაბინძურებულია. დაცული ტერიტორიების სააგენტოს მიერ დამონტაჟებულ ფირნიშზე აღნიშნულია, რომ აკრძალულია - კანიონში შესვლა უამინდობის დროს, ასევე უსაფრთოების ჟილეტების გარეშე; ნაგვის დაყრა, კანიონში მინის ბოთლების შეტანა, არაფხიზელ მდგომარეობაში გადაადგილება, ცეცხლის დანთება, სიგარეტის მოწევა, პიკნიკის გამართვა და ა.შ. თუმცა ყველა ეს მოთხოვნა ყოველდრიურად ირღვევა და არცერთი უწყება არ ზრუნავს წესრიგის დაცვაზე. გოჭკადილის კანიონში ვიზიტორთა ცენტრის მშენებლობის დაწყება მიმდინარე წლის სექტემბერშია დაგეგმილი,

(ფოტოები გადაღებულია 30.08.2015)

ნოქალაქევის არქიტექტურულ-არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი მდებარეობს სენაკის მუნიციპალიტეტის სოფელ ნოქალაქევში, ამ ადგილას IV-VIII საუკუნეებში იყო ეგრისის სამეფოს (დასავლეთ საქართველო) დედაქალაქი. ნაკრძალის ტერიტორიაზე თავისუფლად გადაადგილდებიან ცხოვრელები (ძაღლები, ძროხები, თხები), მთელ ტერიტორიაზე მიმოფანტულია შუშისა და პოლიეთილენის ბოთლები და სხვა სახის საყოფაცხოვრებო ნარჩენები. არ არის დამონტაჟებული სანაგვე ურნები.

(ფოტოები გადაღებულია 30.08.2015)

ანაკლია — სოფელი და ზღვისპირა კლიმატური კურორტი ზუგდიდის მუნიციპალიტეტში. ანაკლიაში ბოლო წლების განმავლობაში აშენდა რამდენიმე სასტუმრო, მოეწყო ბულვარი ზღვის სანაპირო ზოლზე, პერიოდულად ტარდება სხვადასხვა სახის მასშტაბური ღონისძიებები. გარდა სასტუმროების მიმდებარე ტერიტორიისა, ბულვარი და სანაპირო ზოლი არ სუფთავდება, არ დგას სანაგვე ყუთები, დაზიანებულია გარეგანათების ბოძები და ბულვარში დარგული პალმები. ნაპირზე მრავლად არის სხვადასხვა სახის ნარჩენები, ბულვარის ტერიტორიაზე გადაადგილდებიან ძროხებიც:

(ფოტოები გადაღებულია 28.08.2015)

გარემოს დაბინძურება დღეისათვის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან გლობალურ პრობლემას წარმოადგენს. საყოველთაოდ ცნობილია იმ რისკებისა და საფრთხეების შესახებ, რაც შესაძლოა ნარჩენების მართვის სისტემის არარსებობამ გამოიწვიოს, შესაბამისად ნებისმიერი საჯარო უწყება თუ მოქალაქე ვალდებულია გაუფრთხილდეს გარემოს და მაქსიმალურად იზრუნოს ბიომრავალფეროვნების შენარჩუნებაზე.

„საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველოს“ პოზიციით:

• ყველა მნიშვნელოვან ტურისტულ ობიექტზე უნდა აშენდეს ვიზიტორთა ცენტრი, რათა დამთვალიერებელბმა მიიღონ სრულყოფილი და ხარისხიანი მომსახურება. ვიზიტორთა ცენტრის არსებობის შემთხვევაში შესაძლებელი იქნება ტურისტებისა და ტურიზმისგან მიღებული შემოსავების სტატისტიკური მონაცემების აღნუსხვა, უზრუნველყოფილ იქნება მათი უსაფრთხოება და ასევე დამთვალიერებლებს უნდა  მიეცეთ შესაძლებლბა მიიღონ გიდის მომსახურება და იქირაონ საჭირო ტურისტული აღჭურვილობა.

• ტურისტულ ობიექტებზე უნდა ამოქმედდეს გარემოსდაცვითი ღონისძიებები, განთავსდეს სანაგვე ურნები, უნდა მოხდეს ტერიტორიის ყოველდღიური დასუფთავება;

• შესაბამისმა უწყებებმა უნდა ისარგებლონ “ნარჩენების მართვის კოდექსითა” და “ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსით” მინიჭებული უფლებამოსილებებით და დააჯარიმონ მოქალაქეები გარემოს, მათ შორის ტურისტული ობიექტების დაბინძურებისათვის;

• კანიონში და ძნელად მისადგომ ადგილებში გადაადგილებისას დაცული უნდა იყოს ტურისტების უსაფრთხოება, ტურიზმისა თუ ვიზიტორთა ცენტრებში შესაძლებელი უნდა იყოს უსაფრთხოების ჟილეტებისა და სხვა აუცილებელი აღჭურვილობის მიღება;

• ტურიზმის ადმინისტრაციამ, დაცული ტერიტორიების სააგენტომ და სხვა შესაბამისმა უწყებებმა უნდა იზრუნონ ტურისტული ობიექტების მოწესრიგებასა და თანამედროვე ინფრასტრუქტურით აღჭურვაზე, რომელიც თავის მხრივ მნიშნელოვნად გაზრდის ვიზიტორთა რაოდენობას, რაც ბუნებრივად პოზიტიურად აისახება ქვეყნის ეკონომიკაზეც;

• მიმდინარე წლის აგვისტოში, საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს მუნიციპალური განვითარების ფონდმა ოზურგეთის, ზუგდიდისა და ფოთის მუნიციპალიტეტებს 13 ერთეული სანაპირო ზოლის დასასუფთავებელი სპეცტექნიკა გადასცა, მნიშვნელოვანია, რომ აღნიშნული ტექნიკით დასუფთავდეს სანაპირი ზოლის მთელი პერიმეტრი და არა მხოლოდ მისი ცალკეული მონაკვეთები, რათა ტურისტებს მიეცეთ შესაძლბელობა დაისვენონ მათთვის სასურველ ადგილას.